Linetasarim JETFİKO

17 Ağustos 1999 depreminin 26. yılına girerken, Yalova'da konu yine depremsellik ve kentsel dönüşüm oluyor. Yine hamaset içeren konuşmalar ve açıklamaları duyacağız bu yıldönümünde. Bu haftaki yazımda Yalova'nın hasarlı binalarını ve geldiğimiz süreci ve kentsel dönüşümü ele alacağıım. Bildiğiniz gibi; Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, olası İstanbul depremine karşı riskli yapıların dönüşümünü hızlandırmak amacıyla başlattığı “Yarısı Bizden” kampanyasının Yalova’da da uygulanması için, Yalova Belediyesi geçtiğimiz haziran ayında bir imza kampanyası başlatmıştı. Bu kampanyayla, Bakanlık üzerinde bir kamuoyu baskısı oluşturulması hedeflenmişti.

Yalova’da “Yarısı Bizden” Kampanyası: Kaçırılan Fırsat ve Yapılan Stratejik Hatalar...

Doğrudur; İstanbul’dan sonra kentsel dönüşümün en acil şekilde uygulanması gereken illerin başında Yalova gelmektedir. Ancak “Yarısı Bizden” kampanyasında ciddi bir siyasi ve stratejik hata yapılmıştır. Bir sabah, Belediye Başkanı Mehmet Gürel’in aklına esmiş olacak ki kampanya başlatılmıştır. Oysa ilk düğme yanlış iliklenirse, gerisi de yanlış gider ve iki yakanız bir araya gelmez. Kaç imza toplandığını bilmiyoruz? Bunun da pek önemi yok. Tüm Yalova halkı imza atsa, hatta konu deprem gibi partiler üstü bir mesele olsa dahi, siyasi bir konsensüs sağlanmadığı sürece somut bir sonuç alınması mümkün değildir. “Ben yaptım oldu” anlayışı, hiçbir yerde kabul edilebilir bir yöntem değildir.

Yalova Milletvekilleri Süreçten Dışlandı...

17 Ağustos 1999 depreminde evini kaybeden ve bir evladını yitiren, bu nedenle yıllardır kentsel dönüşüm konusunda duyarlı yaklaşımlar sergileyen CHP Yalova Milletvekili Tahsin Becan’a dahi bilgi verilmeden başlatılan bu kampanya, yalnızca onun değil, Yalova’nın üç milletvekilinden Meliha Akyol, Ahmet Büyükgümüş, 13 Belediye Başkanı, Siyasi partiler, paydaş kurumların tamamı sürecin dışında bırakılmasıyla şekillenmiştir. Oysa, kampanya başarıya ulaşacaksa yapılması gereken belliydi.

Olması Gereken Neydi?

Kampanya başlatılmadan önce Yalova’nın 3 milletvekili, 14 belediye başkanı, TBMM’de temsil edilen partilerin il başkanları, Yalova Üniversitesi, akademik meslek odalarının başkanları ve diğer paydaş kurumlar YTSO öncülüğünde bir araya gelip bir çalıştay düzenlemeliydi. Bu çalıştayda, bilimsel verilerle Yalova’daki hasarlı konut yapısı ortaya konulmalı, rapor imza altına alınmalı ve ardından Yalova'nın 3 Milletvekili ve 14 Belediye Başkanı Ankara’ya gidilerek kampanyaya Yalova’nın da dahil edilmesi talep edilmeliydi...

Ahmet Büyükgümüş Gerçeği

Açık konuşmak gerekirse; AK Parti Genel Başkan Yardımcısı, Teşkilat Başkanı ve Yalova Milletvekili Ahmet Büyükgümüş’ün onayı olmadan Yalova’da kuş uçamaz, onayı olmadan Yalova’da ciddi bir adım atılması mümkün değildir. Ülke ve Yalova siyasetinde belirleyici bir aktör ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’a en yakın isimlerden biri olan Büyükgümüş, yalnızca Yalova'nın bir milletvekili değildir. Bundan çok ötesidir.  Onun “hayır” dediği bir konuda hiçbir bakan “evet” diyemez. Aynı şekilde onun “evet” dediği bir konuya da hiçbir bakanın “hayır” deme ihtimali yok denecek kadar azdır. Bu nedenle, kendisinin dâhil edilmediği bir sürecin başarıya ulaşması oldukça zordur.  Yanlış iliklenen düğmeden kastım tam olarak budur.

Depremin Ardından Yalova ve Kentsel Dönüşüm...

17 Ağustos 1999 depremi yaşandığında Yalova’nın toplam nüfusu yaklaşık 130 bini aşıyordu. Yalova'da 50 bin civarında konut bulunuyordu. Depremin ardından, hayatını kaybedenler ve şehri terk edenlerle birlikte, ilk hafta itibarıyla Yalova’da kalan kişi sayısı 120 bine düşmüştü. Deprem sonucunda Yalova genelinde toplam 33.718 konut ve işyeri zarar gördü. Bunların 10.201’i yıkık veya ağır hasarlı, 8.953’ü orta hasarlı, 14.564’ü ise az hasarlı olarak kayıtlara geçti. Tüm bu veriler, resmi hasar tespit raporlarına yansıdı. Bugün Yalova’da hâlâ depremde zarar görmüş ve ayakta kalmayı başarmış 20 binden fazla konut bulunmaktadır. Depremde doğrudan zarar görmemiş ancak o günü yaşamış yapılarla birlikte bu sayı yaklaşık 35 bine ulaşmaktadır. Başka bir ifadeyle, Yalova’da kentsel dönüşüm bekleyen yaklaşık 35 bin konut ve işyeri vardır. Bu konuyu geçtiğimiz yıllarda ulusal basına da aşağıdaki videoda şöyle aktarmıştım.