Linetasarim JETFİKO

CHP Yalova Milletvekili Tahsin Becan, kamu özel işbirliği projelerinin, kamuya getirdiği yüklerin ve şeffaf olmayan ihale süreçleri ile sözleşmeler nedeniyle oluşan kamu zararının boyutunun incelenmesi amacıyla Meclis Araştırma Önergesi verdi.

Kamu-Özel İşbirliği Projeleri Hem Cepleri Hemde Bütçeyi Yakıyor

 CHP Yalova Milletvekili Tahsin Becan, kamu özel işbirliği projelerinin, kamuya getirdiği yüklerin ve şeffaf olmayan ihale süreçleri ile sözleşmeler nedeniyle oluşan kamu zararının boyutunun incelenmesi amacıyla Meclis Araştırma Önergesi verdi.

Hem Hazineye Hem de Vatandaşa Yük

Becan, ülkemizde enerji üretim tesisleri, karayolu projeleri, liman projeleri, yurt yapımı, havaalanı projeleri, sağlık tesisi projeleri, kent hastaneleri, demiryolu projeleri vb. alanında çok sayıda Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) bulunarak toplam yatırım büyüklüğü Eylül 2024 fiyatlarıyla 102,72 milyar dolara ulaştığına dikkat çekti. Önergenin gerekçesi olarak şunlar aktarıldı:

“Kamu- özel iş birliği projelerinin bütçeye olası finansman yükleri konusunda 2025 yılında 204.000.000.000 TL’lik bir kaynak ayrılmıştır. 3 yıl (2025-2026) için tahmin edilen toplam rakamın ise 689.000.000.000 TL’ye ulaşacağı tahmin edilmektedir. Türkiye hazinesi bu yükü daha ne zamana kadar taşıyacaktır. Bu durumun gelir dağılımını bozucu bir etkileri yanında aktarılan kaynakların dar gelirli ve yoksullara tahsis edilecek kaynakları azaltmış bulunduğu bilinen bir gerçektir.”

Projelere Değil Yapılış Şekline Karşıyız

Söz konusu projelerin ihalelerinde ve sözleşmelerinde de şeffaflık bulunmayarak, pek çok ihale şartnamesi daha sonra değiştirilmiş, hemen hemen bütün ihaleleri alan aynı şirketler lehine önemli düzenlemeler yapılmıştır. Bu yolla vatandaşın sırtına bindirilen yükler daha da arttırıldığını belirten Becan şöyle devam etti:

“KÖİ Modelleri ülkemizde 1986 yılından bu yana uygulanmaktadır. Kamunun KÖİ modelleri ile yatırım yapmasının temel gerekçesi de yatırım için gerekli finansmana sahip olmamasıdır. 2003’ten itibaren mevcut hükümet KÖİ modeli ile yatırımlara ivme kazandırmış bulunmaktadır. Son dönemde uluslararası kuruluşların hazırlamış olduğu çok uluslu çalışmalara dayanan bazı raporlar, kamu özel iş birliği ile gerçekleştirilen projelerin finansman modelinin kendi içerisinde önemli sakıncalar taşıdığını somut verilerle ortaya koymaktadır. Nitekim yabancı para cinsinden yapılacak ödemeler nedeniyle kriz dönemlerinde bütçeye ekstra yük olarak ortaya çıkaracağı mali yükün boyutları Türkiye ekonomisi için telafisi çok güç sorunlar doğurabilecektir. Bu amaçla kamu kaynaklarının verimli kullanılmasını sağlayacak önlemlerin belirlenmesi ile yapısal nedenlerinin tespiti, mevcut kamu politikalarının değerlendirilmesi ve yeni yasal, kurumsal çözümlerin geliştirilmesi için araştırma komisyonu talebimizi meclise sunduk.”