Linetasarim JETFİKO

Yalova CHP Milletvekili Tahsin Becan, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi verdi. Becan teklifiyle, ağır engelli çocuğun bakımını fiilen üstlenen tüm sigortalıların, cinsiyeti ne olursa olsun bu haktan eşit biçimde yararlanabilmesinin önü açılarak bakım emeğine ilişkin düzenlemenin toplumsal cinsiyet eşitliği ilkesine uygun hale getirilmesi amacıyla verdiğini belirtti.

Becan, Kanunun mevcut haliyle, “emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan kadın sigortalılardan, ağır engelli çocuğu bulunanların, prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına eklenir ve eklenen bu süreler emeklilik yaş hadlerinden de indirilir” hükmü nedeniyle teklifinin gerekçesinde şunları aktardı:

Bakım Kadınların Doğal Sorumluluğu Olarak Görülmemeli

Kanunun söz konusu hükmü toplumsal cinsiyete dayalı rol dağılımını pekiştirmektedir. Kadınların çocuk bakımı, yaşlı ve engelli bakımı gibi aile içi bakım hizmetlerinden sorumlu tutulması, toplumsal cinsiyet normlarının bir yansımasıdır. Bu hüküm, bakım emeğini kadınların doğal sorumluluğu gibi gören bakış açısının bir ürünüdür. Oysa bakım yükümlülüğü cinsiyete dayalı olarak değil, fiilen bakımı üstlenen birey üzerinden tanımlanmalıdır.

Toplumsal Cinsiyet Eşitliğine Aykırı

Söz konusu kanun maddesi, ilk bakışta kadın sigortalıların bakım yükü nedeniyle yaşadığı zorlukları telafi etmeye yönelik pozitif bir adım gibi görünse de; hem toplumsal cinsiyet eşitliği ilkesine aykırılığı hem de ebeveynlerin cinsiyetlerine göre farklı muameleye tabi tutulması nedeniyle dikkatle değerlendirilmelidir. Bu hüküm; yalnızca kadınlara tanınarak bakım sorumluluğunu tek taraflı biçimde kadına yüklemekte, aynı koşullarda çocuğuna bakım veren erkek sigortalının bu haktan yararlanmasını engelleyerek aile içi bakım emeğine katılmasını da yapısal olarak sınırlamakta ve böylece dolaylı bir ayrımcılık yaratmaktadır. Eğer anne vefat etmişse ya da çocukla fiilen ilgilenen kişi baba ise, mevcut düzenleme bu bireylerin aynı haktan faydalanmasını engellemekte ve benzer durumdaki kişilere farklı uygulamalar getirmektedir. Bu da, eşitlik ilkesine ve ayrımcılık yasağına açıkça aykırıdır.

Kadın İstihdamını Olumsuz Etkilemekte

Kadınlara yönelik tanınan bu erken emeklilik hakkı, kadının istihdamdan daha erken çekilmesine sebep olmakta, iş gücü piyasasından daha erken ayrılmasını yapısal olarak teşvik etmektedir. TÜİK 2023 yılı verilerine göre; erkeklerin istihdam oranı %65 iken kadınların istihdam oranı yalnızca %30,4’tür. Kadının emek piyasasındaki konumunun zayıflaması, ekonomik bağımsızlık düzeyini düşürmekte ve toplumsal cinsiyet eşitsizliklerini derinleştirmektedir.