Linetasarim JETFİKO

Yalova Yürüyen Köşk’te gerçekleşen söyleşi öncesinde açıklama yapan Karadeniz Teknik Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Bölümü’nde görevli Profesör Doktor İbrahim Turna, “Tabii anıt ağaçlar hepinizin bildiği gibi belirli özellikleri ile diğer ağaçlardan ayrılan ağaçlardır. Bunlar nedir? Mistik özellikleri, folklorik özellikleri olabilir. Çapı, yaşı, boyu, devasa güzelliği, relik, endemik tür olması gibi birtakım özellikleriyle ayrılan ve bu ağaçların sürdürülebilirliği esas olmalı. Bunun içinde koruma ve bakım çalışmaları çok önem arz ediyor. Maalesef tabii anıt ağaçlarımız çevresel şartlarda olumsuzluklarla karşı karşıya. Dolayısıyla bu olumsuzlukların sonucunda eğer siz zamanında bakım ve korumalarını yapmazsanız ne olacaktır? " diye konuşarak şöyle devam etti.

"Maddi ve manevi birçok hasarlarla karşılaşıyoruz. Özellikle can kaybı canımızı yakıyor. Bunun için de zamanında önlem alınması gerekiyor. Şimdi tabii Yürüyen Köşk’ün farklı bir özelliği daha var. Biliyorsunuz Gazi Mustafa Kemal Paşa ile anılan Atatürk’le anılan bir ağacımız. Gerçekten anı da özelliklerini taşıyor mu? Taşıyor. Bunu yaşatmamız gerekiyor. Yaşatmak için ne yapılması gerekiyor? Yine dediğim gibi burada yapılacak olan işlem bakım ve koruma işlemidir. Korumadan kastımızı hocam daha iyi ifade eder. Bakım konusunda da ne yapılabilir? Hastalıklarla mücadelenin yanı sıra budama, çok çeşitli budama yöntemleri var. Ağaca baktığımız zaman, en fazla yapılacak olan şey ayrıntılı bir şekilde teknik konusu farklıdır ama sağlık budamaları gerekiyor. İçinde kuru dalların alınması gerekiyor. Zamanında bakım yapılırsa bu ağaç yaşatılır. Çınarlar adı üzerinde Uluçınar, Osmanlı ile anılan tarihimizde önemli yeri olan ağaçlar. Ama bunu derken aynı çınarlar birçok hastalığa da maruz kalabilecek olan ağaçlarımız. Dolayısıyla hassas türlerimizin başında geliyor. Çok çevresel koşullara çok çok dayanıklı Ağaç mıdır derseniz riski fazla olan ama dayanıklı uzun ömürlü bir ağaçtır. Bu özelliğini bilerek bununla uğraşmamız gerekiyor. Burada en büyük sorunumuz şu tabii. Genelde ağaçların ya bırakalım kendi halinde büyüsün. Bu böyle değil. Her bitkinin kendine ait biyolojik özellikleri farklı, yetişme ortamı, istekleri farklı. Bunları iyi analiz ederseniz buna göre de bunların bakımını, korumasını yapar. Onlardan hedeflediğiniz amaca ulaşırsınız. Neyi amaçlıyorsanız buradaki tabii rekreasyon amacı var. Dediğimiz gibi Yürüyen Köşk ve bu çınarın yaşatılması gerekiyor. Bunun özelinde diğer çınarlar, diğer ağaç türleri de gerekli bakımın yapılması şart. Yoksa dediğim gibi bir an önce hem ağaçlarımızı kaybedebiliriz. Onun da ötesinde maddi ve manevi zararlara karşılaşabiliriz” dedi.

Yalova’daki anıt ağaçları korumak için çalışmalar yaptıklarını söyleyen İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Orman Fakültesi, Orman Entomologisi Koruma Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doçent Doktor Ahmet Hakyemez ise, “Bizim çalışma alanımız ormanı korumak, ağaçları korumak. Korumak derken neye karşı korumak? Yangınlara karşı korumak, zararlı böceklere karşı korumak, hastalık yapan patojenlere karşı korumak, ağaca zarar veren bütün etmenleri sayabilirsiniz. Cansız etmenler, kar, fırtına, dolu, yüksek sıcaklık, düşük sıcaklık her şey sonuçta açık bulunan, yaşayan bir canlı varlığa mutlaka etkisi oluyor. Onun hastalanmasına, sağlığının bozulmasına neden olan bütün faktörler bizim çalışma konumuzu içeriyor. Özellikle anıt ağaçlarımız zaten 100 yaşın üzerinde, çok tabii yaşı ilerlemiş, şehrin içerisinde birçok olumsuz faktörlerle karşı karşıya" diyerek şöyle devam etti.

"Yapısal çalışmalar, altyapı çalışmalar inşa işlemler, ortamın kirli havası, besin yetersizliği, su ile ilgili sorunlar bakın hepsi direkt sağlığı ilgilendiren konular. Aynen bizde olduğu gibi ağaçların, bitkilerin de bir savunma sistemi var. Ne kadar güçlü olursa, istediği yerde iyi bakılırsa hastalıklara karşı sağlıklı olma noktasında daha güçlü olacaktır. Bizim zaten buradaki çalışmalarımızın ana hedefi de o. Dolayısıyla biz buraya önce 2-3 ay önce geldik. İbrahim Hoca’mın ifade ettiği gibi burada çalışan meslektaşlarımızla ışık tutacak özellikle anıt ağaçlarımız başta olmak üzere bir çalışma yaptık. Tabii burada başka riskler de var. Ağaçların bir kısmı yaşl. İç kısımları kovuk-ovuk-eğik vaziyette görüyorsunuz. 12 ay içerisinde yaz-kış eforlu fırtınaya dönen artık olayları çok sık yaşıyoruz. Ve duyuyorsunuz birçok soruşturmalarda içinde yer aldığım üzücü olaylarla karşılaştık. Ağaç devrildi altında insanlar kaldı. Hayatını kaybetti. Burada özellikle öncelikli olan tabii insanların güvenliği. Özellikle yoğun yerleşim bölgeleri, yoğun dolaşım alanları. Bu ağaçlarla ilgili tomografi çekiyoruz. Biz, ağacın dışından baktığımız zaman sağlıklı, problem değil; herhangi bir sorun yok, tepe tacı sağlam diyoruz fakat gövdenin iç kısmında tahribat dışarıdan gözükmüyor. Artık tomografilerini çekip biz iç kısmı da görme imkanına sahibiz. Ona göre önlemler, tedbirler alınıyor. Zaten bütün çalışmalarımızın ana hedefinde bunlar var. Bir rapor ortaya koyduk genel anlamda. Takdir edersiniz ki her ağaç kendi içinde bir birey. Şimdi bu raporda ortaya koyduğum konuları biraz daha toplumla paylaşmak gerek çünkü o desteği de almak zorundayız. Çünkü bazen ağacı kesiyorsunuz. Neden kestiniz? Kesilmesi gerekiyor. Çünkü etrafındaki ağaçları enfekte ediyor. Şimdi bunu anlatamadığınız zaman ağaç sanki katili oluyorsunuz. Hatta bu çoğu zaman karşımıza çıkıyor. Ama iyi anlatırsak bunun gerekçesini doğru olarak ortaya koyarsak o zaman herkes bu noktada tepkisi kalmayacak. Eğer öldüyse ve her canlı ölebilir. Onun yerine yenisini oraya uygun bir türü koymak suretiyle biz yeşil dokunun devamı ile ilgili çalışmalarımız zaten sürecektir. Ana hedefimiz zaten bu”